Jak Zabłocki wyszedł na mydle - bajka wierszowana, Igor Skirycki

Jak Zabłocki wyszedł na mydle

bajka polska wierszowana

To było dawno, dawno tak,

Że już nikomu się nie uda

Przypomnieć, jak się zwał ten kraj,

W którym panował książę Brudas. 

Było w tym kraju wiele miast

I choć już nie ma śladu po nich,

Wiemy, że władca zamek miał

W stolicy państwa, w Obrudonii.

Ponoć w tym kraju były wsie

Takie, gdzie ludzie żyli schludnie,

Ale stolicą został gród,

W którym od lat było najbrudniej. 

Nikt się nie kąpał w grodzie tym

I nigdy nie mył rąk i twarzy,

A po ulicach krążył tłum

Niby korowód kominiarzy. 

Gdzie rzucisz okiem, brud i brud.

I tak ogromne sterty śmieci.

Jakby ich nie wywoził nikt

Co najmniej już od trzech stuleci. 

A gdy nad miastem siąpił deszcz,

Wnet się rozlegał straszny lament,

Bo bulgotała wokół maź

Jeszcze czarniejsza niż atrament. 

A książę z baszty w zamku swym

Spoglądał na ten świat radośnie

I pytał wciąż ministrów, czy

Już rzepa mu na uszach rośnie. 

Kiedy się zbliżał uczty czas,

Władyka śmiał się gromko, szczerze,

Patrząc, jak sfora dworskich psów

Liże półmiski i talerze. 

Tak minął rok. Któregoś dnia

Książęcy okrzyk przerwał ciszę:

— Służba! Medyka wezwać tu,

Chyba ogłuchłem, nic nie słyszę! 

Zjawił się medyk, spojrzał i

Słów parę wymamrotał z trudem:

― Wybacz mi, książę, uszy twe

Zarosły całkowicie brudem. 

― Co mi wyrosło? Głośniej mów,

Bo skórę każę ci przetrzepać!

Przyjrzyj się dobrze, może już

Na uszach mych dojrzała rzepa! 

Albo nic nie mów, lepiej mi

Z poddasza lustro tu przynieście,

Nigdym nie widział twarzy swej,

Więc niech obejrzę ją nareszcie.

Spełniono rozkaz. Książę zbladł:

― Wyglądam gorzej niż straszydło.

Któż mnie wyleczyć zdoła, któż?

A medyk rzeki: — Woda i mydło. 

― No cóż, niech będzie tak, jak chcesz,

Nie widzę żadnej w tym przeszkody,

By się namydlić jeszcze dziś

I na chwileczkę wejść do wody. 

― Niestety, książę — medyk rzekł —

Twój rozkaz dawno każdy zna już.

Ty przecież zabroniłeś sam

Wyrabiać mydło w naszym kraju. 

― Więc odwołuję rozkaz ten,

Od dziś niech z nim się nikt nie liczy.

Tymczasem zaś sprowadźcie mi

Sto wozów mydła z zagranicy. 

Na kąpiel mam ogromną chęć

I taka wzięła mnie ochota,

Że za wóz mydła dam aż pięć

Sakiewek pełnych złota. 

A teraz gońcy śpieszcie w świat

I głoście wszędzie me orędzie:

Kto chce fortunę zdobyć, niech

Czym prędzej z mydłem tu przybędzie.

Ruszyli gońcy skoro świt,

Nie szczędząc własnych sił ni koni,

I wkrótce poznał cały świat

Orędzie księcia z Obrudonii. 

Mieszkał w czasach tych w Warszawie.

Tuż przy bramie Grodzkiej,

Kupiec wielce szanowany,

Hilary Zabłocki.

Gdy dotarło doń orędzie

Władyki Brudasa,

Zatarł dłonie i zawołał:

— Wiwat! Dobra nasza!

Monotonne życie w mieście

Już mi dawno zbrzydło,

Czas wyruszyć w świat nareszcie,

Zwłaszcza że mam mydło.

Mam co prawda zapas skromny,

Lecz gdy go potroję,

Całe złoto Obrudonii

Wpadnie w ręce moje.

Nie powiozę mydła w wozach,

Lecz jakem Hilary,

Załaduję cały towar

Na rzeczne galary.

Zamiast wlec się po bezdrożach,

Po wiślanej toni

Pożegluję tak, że pierwszy

Będę w Obrudonii. 

Słów na wiatr nie rzucał nigdy,

Więc dotrzymał słowa

I przez trzy dni trzy galary

Mydłem załadował. 

Tłum się zebrał na przystani,

Padają przestrogi:

― Przykryj mydło, bo cię może

Złapać deszcz w pół drogi!

A Hilary odpowiedział:

― Wiem, drodzy sąsiedzi,

Że kto z nas nie ryzykuje,

Ten w kozie nie siedzi.

Lecz popatrzcie na to niebo,

Na błękitną wodę,

Taka jasność zapowiada

Słoneczną pogodę.

Hej, kamraci, czas już na nas! —

Przywołał załogę

I po chwili trzy galary

Wyruszyły w drogę.

Nie minęło pół godziny

Tej wodnej podróży,

A już niebo ponad Wisłą

Zaczęło się chmurzyć.

Wiatr się zerwał i przypędził

Chmurę taką czarną,

Że natychmiast całą ziemię

Gęsty mrok ogarnął.

Potem grom gdzieś blisko trzasnął,

Niby bicz ze srebra,

I na mydło Zabłockiego

Lunęło jak z cebra.

Choć się kupiec zaczął zwijać

Jak mucha w ukropie,

Choć na mydle sam układał

Worki i konopie,

Choć z załogą przeskakiwał

Z galaru na galar,

Mydło mokło coraz bardziej,

Bo deszcz wszystko zalał. 

Wkrótce ludzie zobaczyli

Rzeczy niesłychane:

Mydło zmieniać się zaczęło

W gęstą, białą pianę

I powstała ślizgawica

Taka, że załoga

Już nie mogła bez oparcia

Stać na własnych nogach.

Gdy ktoś pragnął krok postawić

Albo unieść wiosło,

Wnet na mydle jechał, jakby

Sto koni go niosło. 

A tymczasem na galarach

Rosły góry piany.

Ludzie w pianie wyglądali

Jak śnieżne bałwany.

Każdy krztusił się i kichał,

Krzyczał gromkim głosem

I choć to nie było miłe,

Puszczał bańki nosem.

A tu piany wciąż przybywa —

Cała Wisła w pianie,

Więc na brzegu tłumy praczek

Urządziły pranie. 

Dwa dni trwała ta ulewa,

Tak że w górnym biegu

Nawet Wisła porywista

Wystąpiła z brzegów.

Dnia trzeciego, gdy deszcz ucichł,

Gdzieś koło obiadu,

Na galarach już po mydle

Nie zostało śladu.

— Nie udało nam się umknąć

Spod deszczowej młocki —

Do załogi przemokniętej

Zawołał Zabłocki. —

Lecz nie myślcie, że do zmiany

Planów deszcz mnie skłoni.

Za dni parę znów wyruszę

Wprost do Obrudonii.

A że wyszła na wierzch prawda

Niby z worka szydło,

Że najlepiej wozić lądem,

A nie wodą mydło,

Więc tym razem niech mnie traktem

Wiedzie los łaskawy.

Zanurzajcie wiosła głębiej,

Wracam do Warszawy! 

Choć Zabłocki do stolicy

Wrócił rano w piątek,

Do wieczora zdążył sprzedać

Dom swój i majątek,

A w sobotę po południu

Miał na wozach prawie

Caluteńki zapas mydła,

Jaki był w Warszawie.

Stoi sto ładownych wozów

Na ulicy w rzędzie.

Konie szyje wyginają

Jak czarne łabędzie,

Stu woźniców trzyma lejce

I czeka komendy

Zabłockiego, co w karocy

Ma przejechać tędy.

Oto zbliża się karoca,

Już po bruku dzwoni.

— Jazda za mną! — krzyknął kupiec. ―

Nie żałujcie koni!

I nim noc przykryła niebo

Granatowym skrzydłem,

Już daleko od Warszawy

Były wozy z mydłem.

A Zabłocki uśmiechnięty

Podśpiewywał sobie:

— Jeśli podróż dobrze pójdzie,

To nieźle zarobię.

Poszczęściło się tym razem

Panu Hilaremu,

Wprawdzie deszczyk raz pokropił,

Ale nikt nie przemókł,

Bo natychmiast jasne słońce

Miotełką promieni

Pościerało każdą kroplę

I z wozów, i z ziemi. 

Szybko dni mijały w drodze

I czas się nie dłużył,

Aż dotarła kawalkada

Do kresu podróży.

Wyjechały wozy z borów

I wtem jak na dłoni

Zobaczyli jeźdźcy mury

Sławnej Obrudonii. 

Pierwszy wjechał do grodziska

Zabłocki w kolasie.

A tuż za nim stu woźniców

Wprost na rynek pcha się.

Tu Zabłocki zdębiał. Nagle

Oczom przestał wierzyć,

Gdzie nie spojrzy, dookoła

Pełno mydła leży.

Sterty mydła w oknach domów,

W zaułkach i w bramach

I ogromne piramidy

Na ulicznych kramach.

Krzyknął: — Skąd się tutaj wzięła

Mydła taka masa?! —

I rozkazał stangretowi

Jechać do Brudasa. 

Książę Brudas przyjął kupca

W kolumnowej sali

I zapytał: — Co przywozisz,

Czym się chcesz pochwalić?

A Zabłocki odpowiedział:

― Zgodnie z twym orędziem

Sto ładownych wozów z mydłem

Ustawiłem w rzędzie

I przywiozłem do twych włości

Z niemałą ochotą,

Aby mydło jak najprędzej

Wymienić na złoto.

— Oj, za późno przyjacielu —

Westchnął książę Brudas. —

Sprzedać mydła w żaden sposób

Tu ci się nie uda,

Bo przed tobą tu już byli

Kupcy z Czech, z Wenecji,

Z Niemiec, z Danii, z Macedonii

I z dalekiej Szwecji.

Byli także i z Italii,

Byli i Francuzi.

Nakupiłem tyle mydła,

Ze mam w skarbcu guzik,

Ale nie miej do mnie żalu,

Bo się musisz zgodzić

Z tym, że kto przychodzi późno,

Ten sam sobie szkodzi.

Prócz guzika nic darować

Nie mogę nikomu.

Krótko mówiąc, jedź z tym mydłem

Z powrotem do domu.

Jak się później potoczyły

Zabłockiego sprawy,

Trudno zgadnąć, ponoć wrócił

Z mydłem do Warszawy.

A że tam na każdym kroku

Gromki śmiech go witał,

Dnia pewnego dosiadł konia

I ruszył z kopyta.

Czy się udał hen za Dunaj,

Czy też jeszcze dalej,

Nie udało się nikomu

Już nigdy ustalić.

Byli tacy, co mówili,

Że morzem popłynął

Tak daleko, że na zawsze

Ślad po nim zaginął. 

Gdy w Warszawie o tych sprawach

Doszła wieść do króla,

Król rzekł: — Trudno nad Zabłockim

Zbytnio się rozczulać,

Ale warto to opisać

Gdzieś w zamkowym skrzydle,

By pamiętał lud, jak wyszedł

Zabłocki na mydle.

Dworski skryba rzecz tę spisał

Z ogromnym zapałem,

A ja właśnie jego słowa

Wiernie przepisałem.

Autor: Igor Sikirycki

Ilustracje: Andrzej Bartczak

Przeczytaj też bajki z innych zakątków świata w zakładce:

Alfabetyczny spis treści wszystkich bajek, a także inne bajki europejskie